Xin thưa ngay cùng các bạn, tôi là một người đàn
ông có một
cuộc sống đầy đủ và hạnh phúc, từ lúc thiếu thời cho đến khi kể cho các
bạn nghe
câu tự chuyện có vẻ huyền bí này. Nhưng thực sự, tất cả đã xảy ra mà
diễn tiến
đúng như những gì tôi sắp kể, không hề có ý thêm bớt, đặt điều.
Các bạn tin hay không tin, cũng không phải là điều
thật sự
cần thiết, vì ý của tôi là chỉ muốn được có cơ hội nói ra tất cả những
cảm giác
khác thường của một người đã chết đi sống lại trong một khoảng thời gian
khá dài
ngay tại xứ sở được tiếng là văn minh tiến bộ nhất này, mà đối với lý
luận khoa
học, chưa bao giờ có sự thừa nhận chính thức, cho dù chính mắt họ là
những người
đã có mặt bên cạnh tôi từ khi tôi được đưa vào bệnh viện cho đến khi tôi
được
các bác sĩ khám nghiệm chứng nhận đã sống lại và đã trở về sinh hoạt như
bao
nhiêu người bình thường...
Chưa hết, còn chính mắt bè bạn, thân nhân vợ con
tôi là
những nhân chứng sống nữa cơ mà. Tất cả, họ đã chứng kiến tận mắt và
vẫn đang
hiện diện nơi đây. Tôi chắc họ cũng chẳng ngại ngùng gì để sẵn sàng làm
chứng
cho điều tôi tự thuật về "một lần ra đi và một lần trở lại" của một xác
chết hồi
sinh, trở lại sống kiếp người bình thường...
Sáng hôm ấy là ngày sinh nhật thằng con út của
tôi. Mẹ nó
và con chị, cùng với cả các bác các anh chị cô chú trong gia đình nội
ngoại của
chúng tôi ở đây, từ cả tháng trước đã sắp đặt một chương trình vui chơi
cho nó.
Xem vậy mà tôi chỉ là một nhân vật phụ trong những dịp tổ chức như thế
này
trong gia đình cho nên tôi chỉ cần thi hành đầy đủ những gì mà vợ con
tôi đề
nghị. Quan trọng nhất là việc làm tài xế lái xe cho mẹ nó và hai cháu.
Muốn đi
đâu họ cứ việc nói, tôi chở đi ngay, còn bao nhiêu chuyện khác, mọi
người đã sắp
đặt toan tính đâu vào đó cả.
Nhiệm vụ "then chốt" của tôi chỉ có vậy, cho nên,
cá nhân
tôi, tự nhiên được nhờ ơn vợ con họ hàng, các anh các chị thương yêu "kẻ
sĩ",
đâm ra sung sướng, chẳng phải quán xuyến chuyện gì. Mỗi khi có hội hè
đình đám
trong gia tộc là tôi cứ lè phè, không bị mệt đầu óc tính toán này kia.
Muốn đi
đâu làm gì tùy ý với cái máy gọi (pager) phải luôn luôn mở (turn-on).
Và như
thế, bổn phận tài xế của tôi, nhất thiết, không thể lơ là. Lý do cũng
dễ hiểu
vì các con còn bé, vợ tôi thì suốt gần 20 năm làm bạn với màn ảnh
computer ở sở
cũng như ở nhà nên đôi mắt nàng có đẹp và quyến rũ thật nhưng lại bị cận
thị quá
nặng nề nên thời tiết và ban đêm mà bảo nàng lái xe đi đâu, kể như ...
xúi trẻ
con đi ăn cướp nhà băng ở đất Mỹ.
Lễ sinh nhật của thằng con tôi được mẹ nó, các bác
các cô,
các anh chị nó ấn định vào cuối tuần để cho mọi người trong nhà có thời
giờ đến
tham dự vui chơi ăn uống, đánh bài "mà chược", "xì phé", ca hát
"karaôkê". Buổi
sáng thứ bảy đó, giống như bao nhiêu vụ hội hè đình đám gia tộc chúng
tôi đã làm
như một thói quen không bao giờ thiếu ở xứ Mỹ này, điện thoại trong nhà
gọi đi
order thức ăn ở nơi chuyên làm thức ăn đãi tiệc, có lúc chuông reo inh
ỏi của
các chị em bạn gái trong nhà gọi đến từ những vùng lân cận, chẳng có lúc
nào
ngưng, đường dây cứ thế mà bận liên tục...
Dù tôi không có nhiệm vụ phải dậy sớm cũng không
thể nào
ngủ nướng thêm được với một buổi sáng rộn rịp như thế này, đành phải ra
khỏi cái
giường êm ấm. Định gọi một anh bạn thân, xuống cái quán quen ở khu
Bolsa uống
cà phê tán láo, cũng không thể xen vào "đường dây điện thoại đỏ" đang
được vợ tôi
và các cô em xử dụng liên hồi.
Tôi chẳng lấy thế làm phiền não về chuyện này giống
như tôi
đã từng không phiền não trước hàng trăm thứ chuyện xảy ra hàng ngày trên
đất Mỹ,
bèn ra phòng ăn cầm ly cà phê sữa còn ấm vợ tôi đã pha sẵn, rồi tôi lững
thững
với gói thuốc lá bước ra sân sau, chỗ cái bàn bằng nhựa trắng ngồi uống
cà phê một
mình, ngắm khung cảnh ẩn hiện qua làn sương mai ở dưới cuối chân đồi
đang được
ánh nắng đầu ngày điểm cho một màu vàng trác tuyệt.
Trước khi tới cái bàn nhựa kê ở góc sân, tôi đảo
bước chân
theo thói quen dọc theo con suối nhân tạo mà tôi đã mất nhiều tốn kém và
công
phu thuê mấy người "Landscaper" (thợ làm cây cảnh cho tư gia) đến xây
dựng cho,
từ ngay khi chúng tôi mua căn nhà giá cả khá cao nằm trên đỉnh đồi này,
nên
trong khuôn viên sau căn nhà chúng tôi có một khung cảnh tương đối sang
trọng
nên thơ và đẹp mắt với một hòn non bộ đầy màu sắc, các loại cây cảnh
Trung Quốc
xỏa tàng lá đó đây bên dòng suối quanh co nước chảy róc rách với lũ cá
cảnh xanh
trắng đỏ vàng, chung quanh khu vườn đầy hoa tươi rực rỡ.
Tôi bước trên những phiến đá gập ghềnh còn đọng
ướt, trơn
trợt sương đêm. Bỗng nhiên bàn chân trái của tôi vô ý bước lọt vào giữa
hai cục
đá, ly cà phê bên tay trái, gói thuốc lá và cái bật lửa bên tay phải của
tôi bất
ngờ bị hất tung lên trời, cả người tôi mất thăng bằng ngã ngang trên con
suối
nhỏ mà bờ suối không quá rộng, ở bên kia cũng có những cục đá xếp lô nhô
lên
như chờ đợi đón lấy các đầu của tôi sẽ đập xuống một cách vô tình chưa
đầy một
phút đồng hồ.
Tôi nghe một tiếng rầm thật to, thật vang động
trong
đầu tôi rồi không còn biết gì ở thực tại mà tôi vừa hiện diện nữa.
HỒN LÌA THÂN XÁC LẨN QUẨN BÊN VỢ CON
Người tôi ngay sau phút ấy không còn trọng lực nữa,
tôi
nghe nhẹ hẩng trong không gian, việc xê dịch, đi đứng khoan thai thật
thảnh thơi
dễ dàng, không còn chút trở ngại nặng nề cùng với một cảm giác lâng lâng
hạnh
phúc. Từ một khoảng 180 độ đằng trước mặt, tôi có thể nhìn rõ tất cả
những gì
hiện ra trước mắt.
Nhưng 180 độ phía sau lưng, mỗi khi ngoái đầu nhìn
lại, tôi
chỉ thấy một vùng sương trắng dày đặc, không có bất cứ vật thể gì. Tôi
còn nghe
được rõ ràng mọi người đang nói chuyện với nhau lao nhao láo nháo hết
sức ồn
ào. Vợ tôi đang cuống cuồng trả lời những gì các ông bà Mỹ đến lập thủ
tục,
điều tra. Thường nhật nàng vốn là một phụ nữ có đầy nghị lực, không
khóc lóc dễ
dàng, nhưng giọng nói và tia mắt lúc này thì quá đỗi phiền muộn, trông
thật là
tội nghiệp. Hai đứa con của tôi thì vô cùng thê thảm, chúng quấn quít
bên cạnh
cái xác của tôi giống như lúc thường có tôi nằm ngủ và chúng thì luẩn
quẩn ở bên
hoặc xem video con nít, hoặc xoay quanh những món đồ chơi điện tử trong
nhà.
Giờ đây chúng im lìm không nói gì cả. Chúng cứ dán mắt vào thân thể nằm
thẳng
đơ của tôi đặt nằm trên một chiếc băng ca, sắp sửa được chuyển ra chiếc
xe cấp
cứu đang cùng đậu chung với xe cứu hỏa, xe cảnh xát, đèn chớp loang
loáng trước
sân nhà.
Tôi được chuyển vào một bệnh viện lớn, qui mô nhất ở
gần
nhà một cách khẩn cấp sau khi vợ tôi ký tên trên những văn kiện hành
chánh theo
đúng thủ tục bình thường. Rồi bốn năm vị bác sĩ nam nữ người Mỹ cùng
với một nữ
bác sĩ giải phẫu người Việt Nam bu lại chung quanh xác tôi. Tùy theo
phương vị
của từng người, họ đang làm những thủ tục khảo nghiệm. Sau cùng, trên
tờ báo
cáo y khoa sơ khởi, họ giải thích cho vợ con cùng các anh chị họ hàng
trong thân
quyến tôi nghe:
- Ông ta bị té đập mạnh đầu vào một viên đá nhọn.
Tình
trạng hôn mê tê liệt nặng nề nhưng chưa chết vì thân nhiệt vẫn còn, cho
nên
chúng tôi sẽ cho áp dụng những phương pháp cấp cứu hiện đại nhất để hy
vọng giữ
được mạng sống của ông ta.
Một hai ngày sau, hồn của tôi cũng chẳng cần ngó
ngàng gì
tới thân xác cũ của tôi vẫn còn nằm cứng đơ trong phòng hồi sinh với cả
chục y
sĩ, y tá suốt ngày đêm khám nghiệm, theo dõi hết sức khẩn trương, tận
tình.
Nhìn thấy vợ con tôi hằng ngày buồn phiền ủ rũ sa sút bên cạnh xác tôi,
tôi cảm
thấy ái ngại và thương xót họ tận cùng nhưng không thể làm hay nói gì
hơn được.
Đã mấy lần tôi đến đứng trước mặt vợ và ôm lấy hai
đứa con
đầy yêu dấu của tôi để nói với nàng rằng tôi không có sao cả, tôi lúc
nào cũng ở
cạnh họ và có lẽ chỉ ít hôm nữa là tôi có thể trở về, nhưng thật là oái
oăm, họ
không hề nghe được những gì tôi đã nói, cảm được những gì tôi đã làm như
là tôi
đã ôm từng đứa con, xoa đầu, nắm tay và hôn chúng, giúp cho vợ tôi tránh
suýt đi
đụng phải một cái cột đèn trong khu parking lot của bệnh viện và giúp mở
khóa
phòng ngủ cho họ lúc trở về đến nhà. Có lẽ vì quá xúc động và còn đang
bị ám
ảnh về tai nạn chết chóc của tôi nên họ không hề để ý. Thậm chí, hai
đứa nhỏ
nhà tôi, khi vắng tôi trong những đêm đi ngủ, chúng cứ trằn trọc lăn qua
xoay
lại trên giường và không ngủ được, tôi đã ôm lấy chúng thì thầm với
chúng bên
tai như thường lệ thì dường như chúng chỉ cảm được ở trong lòng mà không
hề biết
tại sao mình đang được an ủi vỗ về, chừng đó mới chịu nằm im rồi chìm
dần vào
giấc ngủ cho đến sáng hôm sau, nhỏm dậy ngó quanh quất trong phòng, câu
đầu tiên
chúng hỏi mẹ là:
- Bố đâu?
Mẹ nó, lệ ướt lưng tròng trên đôi mắt mất ngủ, sưng
vù và
đỏ hoe vì thầm khóc đã mấy đêm, chỉ nhỏ nhẹ nói:
- Các con dậy sửa soạn tắm rửa ăn uống rồi vào với
bố ở nhà
thương, nhanh lên, mẹ đã hẹn với bác sĩ ở đó rồi!
Hai đứa con tôi lầm lũi rủ nhau đi vào phòng tắm.
Thằng út
còn bé, không thể với tay lấy được cái bàn chải đánh răng riêng biệt mẹ
nó để ở
trên cao nên đang cố gắng nhón gót lên lấy, nhưng bàn tay bé nhỏ của nó
vẫn không
thể nào với tới được. Cố nhưng lấy không được, cu cậu tức quá cằn
nhằn. Tôi
đứng nhìn nó mà phát phì cười, vội lấy cái bàn chải đưa dùm cho nó,
nhưng hỡi
ôi! Bàn tay tôi chỉ đặt vào không mà thôi, chiếc bàn chải bé nhỏ lọt
qua bàn
tay tôi như lọt vào khoảng không vô ảnh, tôi cũng chẳng giúp gì được cho
con
trai tôi dù chỉ là một việc hết sức bình thường như vậy.
Tuy thật gần gũi vợ con cùng tất cả mọi người thân
thiết,
chia xẻ với họ tất cả mọi điều, nhưng tôi không có cách nào tham dự và
làm cho
họ nghe, họ thấy được ý mình muốn gì. Tôi nản chí rời khỏi họ và bắt
đầu một
mình đi phiêu bạt khắp nơi với ý nghĩ tại sao hồn tôi không lợi dụng
hoàn cảnh
này để chu du mọi nơi, mọi chốn mà lúc sinh thời, mình từng mong ước
được đặt
chân đến hoặc trở lại những vùng đất cố hương mà đã gần 20 năm qua, vì
lưu lạc
và sinh kế, tôi đã chưa thể trở về thăm viếng lại. Nhất là cái làng Cồn
Tròn
hiền hòa bé nhỏ nằm cạnh ven biển thuộc Tỉnh Nam Định miền Bắc nước Việt
Nam,
nơi mà cho đến bây giờ bao nhiêu hình ảnh cùng kỷ niệm thời thơ ấu thần
tiên vẫn
còn in dấu trong tâm khảm của tôi.
Những kỷ niệm đẹp đẽ và êm đềm đến độ xót xa mỗi
khi tôi
hồi tưởng lại hoặc tiếc thầm cho quãng đời thơ dại của các con, các cháu
của tôi
ở nơi xứ lạ quê người, chúng đã đánh mất hẳn đi nhiều cơ hội được sống
và trải
qua những ngày tháng bé thơ, những hình ảnh thiên nhiên chân chất vẹn
toàn,
không hề vương vấn chút gì về những tiến bộ văn minh cơ khí, cho dù so
với thời
đại của tôi, đời sống vật chất của chúng tôi đầy đủ hơn rất nhiều. Nghĩ
xong là
tôi quyết định làm theo ước muốn.
ĐI VÀO CÕI CHẾT
Nhưng tôi quên chưa kể cho các bạn nghe về những
giây phút
đầu tiên khi hồn tôi rời khỏi thân xác. Nó thật là hữu ích và mang tính
chất
khác thường. Hữu ích, theo ý tôi suy luận, là để cho chính tôi hoặc các
bạn,
sau này nếu có một lần nào đó, trong giờ phút lâm chung hồn phải lìa
khỏi xác,
thì mình đã biết trước để không bị bỡ ngỡ và làm theo một số qui cách,
hoặc
chuẩn bị cho một chuyến đi vĩnh cửu, không vướng những phiền bận sau này
về một
chuyển nghiệp tái sinh.
Như đã kể cho các bạn nghe ở phần mở đầu câu chuyện
có vẻ
huyển hoặc này. Tôi bị mất trọng lực một cách tự nhiên, rồi gần như
không còn
cảm thấy bất cứ điều gì nữa. Nhưng thực sự không hẳn là như vậy. Có
nghĩa là
tôi vẫn còn có riêng ý thức của tôi, vẫn còn biết thật rõ rệt tôi là một
thực
thể đang bị một sức hút vô hình cuốn đi thật nhanh và thật mạnh, mạnh
đến đỗi
tôi tưởng không có gì có thể cản lại được. Trong tia nhìn mọi người mọi
vật,
tôi có thể thấy thấu suốt tất cả mọi thứ được che dấu bằng gỗ, bằng xi
măng hay
bằng các loại vải vóc y phục trên thân thể mọi người.
Ngay lúc bấy giờ, có khoảng 5 vùng hào quang màu
sắc khác
nhau với các luồng ánh sáng từ sáu cõi cùng phóng hiện ra ở quanh tôi và
dường
như vùng ánh sáng nào cũng có một sức hút riêng rẽ, như sẵn sàng để hút
lấy tôi
và cuốn vào, sau đó sẽ ra sao thì tôi không được biết. Tôi tự hỏi: "đây
là
những vùng hào quang và ánh sáng gì? Có nên hòa nhập vào nó?" Mãi về
sau khi
được sống lại, tìm đọc các loại sách thông thiên huyền bí, tôi mới có cơ
hội
hiểu được ý nghĩa của các hào quang và ánh sáng đó như sau:
-Luồng ánh sáng mờ là của Chư Thiên.
-Luồng ánh sáng màu lục mờ là của
A-Tu-La.
-Luồng ánh sáng màu vàng mờ là của loài
người.
-Luồng ánh sáng xanh mờ là của loài xúc
sanh.
-Luồng ánh sáng đỏ mờ là của loài quỷ.
-Luồng ánh sáng xám mờ khói là của địa
ngục.
Riêng tôi lại bay bổng, lửng lơ và thoát đi bằng
một tốc độ
siêu phàm, trôi ra một không gian biệt lập, chỉ có một bên là bóng tối
mênh mông
và một bên là dày đặc sương mù, cũng mênh mông không kém. Tôi chới với
trong
cõi không vô tận. Tuy không cảm thấy gì đáng lo sợ, nhưng cũng có hơi
chút quản
ngại về những giây phút sắp tới của mình.
Bất đồ, tôi như được một sức mạnh đẩy tới vòng bên
ngoài
chung quanh các vị Trì minh với vô số các nhóm Không Tiến Nữ (tiên
giới). Nào
là các vị Không Tiến Nữ của tám chỗ hỏa táng, Không Tiến Nữ của bốn giai
cấp ta
bà, Không Tiến Nữ của 3 nơi tạm trú, Không Tiến Nữ của 30 vị chí thánh
cùng của
80 chỗ hành hương, rồi đến các vị anh hùng, nữ anh hùng, các thiên
tướng, các
thiên thần bảo vệ đức tin nam nữ, mỗi vị được trang sức với sáu món mang
trên
người: một tấm phướn to lớn hình như làm bằng da người, tàn che và cờ
hiệu cũng
làm bằng da người. Những vị này vừa đốt mỡ người cho khói bay lên vi
vút, vừa
mang vô số nhạc cụ và làm cho vang động thiên giới bằng cách khua, đập
hay rung
các loại nhạc cụ ấy cho chúng phát ra những âm thanh huyên náo, mạnh mẽ
đến nhức
óc đinh tai. Các vị này cũng nhảy múa theo các nhịp điệu khác nhau. Họ
xuất
hiện, dường như để nghênh đón những người vừa mới lìa đời, hiền lương
hoặc tội
lỗi.
Tôi nhìn thấy vô số con người đã có mặt ở nơi tụ
hội này.
Họ tuần tự đến đây trước tôi, sau tôi liên tục thật đông đảo, đủ mọi màu
da sắc
tộc, đủ cả giai cấp lớn bé già trẻ giống như một ngày hội cực kỳ lớn ở
trên
dương trần. Lần lượt, tất cả mọi người được các vị Thiên tướng nêu trên
đón và
đưa vào hai ngõ chính: cuốn hút lên không gian chín tầng hoặc lao sâu
xuống 7
tầng địa ngục, để rồi sau đó sẽ như thế nào thì tôi không có cơ hội được
biết.
Các luồng hào quang, ánh sáng vẫn liên tục chiếu
sáng, nhã
nhạc, âm thanh vang động cùng khắp cõi trời. Từng làn gió mát mẻ quyện
theo
hương thơm ngào ngạt tỏa rộng cùng khắp mọi nơi. Tôi đứng nhìn mãi,
chẳng thấy
ai ngó ngàng chi đến mình, cũng không hề bị cuốn hút vào các luồng ánh
sáng ngũ
sắc để đi sâu xuống hoặc đi lên một cõi nào đó của tầng trời, tôi đang ở
cõi an
nhiên tự tại vô cùng, bèn lang thang bồng bềnh xoay chuyển tâm thức về
miền tục
giới.
Bạn không thể nào tin được hiện tượng hết sức lạ
lùng xảy
đến cho tôi trong tâm thức như thế này. Đó là, mỗi khi tôi nghĩ đến bất
cứ nơi
nào, người nào dù còn sống hay đã chết, ở trần gian hay âm giới với ước
muốn
chân thành tôi muốn được giáp mặt hoặc được hiện diện nơi đó, thì chỉ
trong vòng
một "séc-na" ngắn ngủi là tôi đã được toại nguyện tức thì, có nghĩa là,
nghĩ đến
ai, nơi nào hoặc những ao ước về cảm xúc, ngay lập tức, tôi cảm nhận
được liền
một cách rõ ràng đầy đủ và trọn vẹn hơn cả lúc thường.
Như tôi đã kể cùng các bạn rằng lúc còn bình thường
ở dương
trần, tôi vẫn nuôi một ước vọng là được trở về thăm lại làng Cồn Tròn
của tôi ở
tận Bắc Việt, nơi chôn rau cắt rốn cùng những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi ấu
thơ.
Tôi cũng đã được về, chỉ trong khoảnh khắc. Nhưng tôi đã thất vọng não
nề vì
làng cũ còn, nhưng cảnh làng sau hơn bốn mươi năm dâu biển, chẳng còn
chút gì là
dấu tích năm xưa. Tôi đã cố gắng vận dụng tất cả tiềm thức để cố tìm
lại một
vài di tích, địa thế trong làng thì tôi đã làm được điều đó. Như con
sông nhỏ
chảy quanh trong làng ra một cái lạch lớn thì đã bị lấp bằng từ thuở
nào.
Bên cạnh con sông nhỏ về hướng tây bắc, có cây đa
gốc bự cả
chục người ôm là cơ ngơi gia phả của cha mẹ tôi hồi trước với một ngôi
nhà chính
năm gian, có bàn thờ Thiên Chúa ngự trị trang trọng ở giữa nhà, hai bên
là những
phòng ngủ có cửa sổ nhìn ra cái sân lót gạch màu đỏ khang trang, gồm một
cái bể
lớn chứa nước mưa mát lịm dùng để ăn uống cho cả nhà quanh năm không bao
giờ
cạn, có những cây cau già cao ngất ngưởng, cạnh đó, là một dãy nhà ngang
nối
liền nhà trên với nhà dưới gồm có bếp, nhà kho, nhà cho các anh chị gia
đinh cư
trú, ở trong nhà và bên ngoài khu vực đó là chuồng nuôi heo thành giống
như một
cái hình chữ U. Sau dãy nhà bếp là một vườn cây xum xuê hoa trái quanh
năm với
một hàng rào tre trúc ngập lá vàng.
Chính ở hàng rào tre trúc này là thiên đường thơ ấu
của anh
chị em chúng tôi suốt thời kỳ thơ ấu với những giấc ngủ trưa hè êm đềm
thơ mộng
hoặc là chỗ trốn bắt chơi đùa, nghịch ngợm. Cũng là lối đi riêng biệt
kín đáo để
chốn tránh cha mẹ, do anh chị em chúng tôi tự làm lấy để có chỗ đi về
nhà mỗi
khi phạm lỗi, chúng tôi bị la mắng, có khi ôn bài học hay cùng ăn và ngủ
chung
nhau cũng chính ở nơi đây, dưới gốc cây sung thật sai trái năm nào.
Phía sau nhà là cái ao mênh mông của cha tôi nuôi
và dụ bắt
cá vào ao trong những mùa nước lũ hàng năm từ một cánh đồng ngay đó chảy
vào.
Đến thời kỳ di cư vội vã, cha tôi đã thả xuống ao biết bao nhiêu lư đỉnh
thau
đồng mâm bạc quí giá, là những tài sản mồ hôi nước mắt của gia đình và
tài kinh
thương của ông thì nay cũng chẳng còn, giờ chỉ là bình địa với một nhà
máy chế
tạo muối từ nguồn nước biển ở cạnh trong làng mọc lên.
Thậm chí đến ngôi giáo đường cổ kính với tháp cao,
ngạo
nghễ giữa bầu trời, nơi anh em chúng tôi và lũ trẻ trong làng leo lên đó
đánh
đáo bắt chim, nghe tiếng sáo diều, nay cũng đã thay đổi. Gác chuông đã
bị
sập từ năm nào và giáo đường thì tiêu điều hoang phế. Dân trong làng,
cố
nhiên, tôi không thể nào biết được một ai, thành ra xa lạ hết, chẳng bù
với bốn
chục năm xưa, niềm thân ái với tất cả mọi người trong làng đã trở thành
một sợi
dây thân tình gắn bó, không chuyện gì vui buồn sướng khổ xảy ra mà ở nhà
này mà
nhà kia không biết, để chia xẻ, ủi an. Bờ biển năm xưa bằng phẳng với
những hàng thông chạy dài trên bãi cát trắng phau trải ngập lá thông khô
sù sì,
giờ bỗng mọc lên những cây cầu tân lập chạy xa ra ngoài biển dùng để
tiếp nhận
và chuyên chở hải sản...