Vía Đức Lý Giáo-tông ngày 18 tháng năn năm Đinh-hợi (02/10/1947)
Hôm nay Bần-Đạo giảng: "Nguyên-do nào có Đạo Cao-Đài sản-xuất buổi nầy". Theo bí-pháp chơn-truyền thì mỗi chuyển của địa-cầu là một nước thăng tiến. Mỗi chuyển có 36 ngàn năm, chia làm ba nguơn, mỗi năm có 12 ngàn năm. Chiếu theo pháp Phật trong mỗi chuyển Thượng-nguơn hay là khai nguơn thuộc quyền Phật, Trung-nguơn thuộc quyền Tiên, Hạ-nguơn thuộc quyền Thánh. Nhận-định bí-pháp thiêng-liêng của Chí-Tôn, nhỏ có người dạy, lớn học-hành lập thân danh, thành nhơn rồi tự-trị lấy mình . Phật thì dạy, Tiên đào-luyện, Thánh thì trị. Hạ-nguơn thuộc Thánh, nhơn-sanh tranh-đấu cho sự sống còn, ấy nguơn tranh-đấu mà triết-lý cốt là trị được sản-xuất cơ-quan bảo-tồn cho loài người.
Hạ-nguơn tam chuyển hầu mãn, khởi Thượng nguơn tứ chuyển, địa-cầu chúng ta lạc hậu nhiều lắm vậy. Đã ba ngàn năm xa xuôi đã thua thuỷ-đức, kim-đức và mộc-đức tinh-quân trong số bảy địa-cầu (Système solaire. Les sept plannètes solaires) người ta đã bảy chuyển, mình mới tới đệ tứ chuyển, vì vậy nên Chí-Tôn mượn các Đẳng Chơn-linh ở các địa-cầu kia đến làm bạn với chúng ta. Chẳng những Hoá-nhân mà đến Nguyên-nhân, Chí-Tôn cũng mượn họ đến tại địa-cầu nầy làm bạn giáo-hoá chúng ta. Không biết số bao nhiêu theo Phật-pháp thì được 24 chuyến thuyền Bát-nhã chở họ đến, khoản chừng 100 ức. Phật-tổ độ 6 ức, Lão-tử độ 2 ức, còn 92 ức đến Hạ-nguơn nầy cũng chưa thoát khổ, vì cớ Chí-Tôn mới đến khai Đạo Cao-Đài.
Thượng-Ngươn về phần Phật giáo-hoá thì khởi ngươn tứ-chuyển cũng về Phật. Ta tìm hiểu triết-lý nầy, vì Thánh bất lực thì Phật phải đến chớ có lạ gì đâu, để đánh thức nhơn-sanh độ rỗi họ vào con đường hoạt-bát tinh-thần, thức-tỉnh họ trong trường hổn độn nầy, cho họ nhớ lại rằng chơn-linh của mình đều do nơi khối chơn-linh của Chí-Tôn và phải nên nhớ đến chơn-linh đừng quá chạy theo tánh-chất mà bị đoạ-lạc luân-hồi, tức là Phật qui nhơn-sanh qui hồi nguyên-bổn vậy.
Dở sấm-truyền xem mỗi phen có đến Brahma, Civa, Christna, đến cầm quyền-năng trị-thế cũng đủ, Ta thấy trước mắt như vậy, nắm quyền trị không thì chưa đủ vai tuồng, vì dầu có đủ quyền năng quyền năng để trị cũng không thể nắm cả quyền-hành tâm-linh thiên-hạ được. Phải có giáo-hoá vì giáo-hoá là căn-bản của trị, nếu chỉ trị mà không giáo-hoá thì thất-sách. Phật thuộc về giáo-hoá, Thánh thì trị. Hại thay! Thế-gian nầy chỉ có chánh-trị thôi. Quan-sát khắp Âu-châu co người tu Phật đến bực siêu-việt, có thể xuất-thần vân du thiên ngoại, xem xét các pháp, nhận thấy nền chánh-trị Chí-Tôn chia ra hai mặt :
Họ làm chứng quả quyết như vậy (Le gouvernement se compose de deux sections : a.- Gouvernement. b.- Enseignnent).
Chúng ta thấy hiện-tượng Chí-Tôn mở Đạo Cao-Đài.Tại sao gọi là Cao-Đài? Thuở trước Cổ-nhơn muốn cầu Tiên, phải cất một cái đài thật cao bằng tranh lá gọi là Thảo-đài. Ngày nay Chí-Tôn lập Đạo Cao-Đài để làm Toà ngự của chư Thần Thánh Tiên Phật đến hồng-trần nầy làm bạn cùng người, hiệp cả loài người làm một, bất luận sắc dân nào, màu da nào, dầu tinh-thần bất đồng-thẻ cũng đều do nơi luật luân-hồi cầm quyền (Pouvoir seigneurs de la loi Karmique gouvernement).
Cá-nhân cũng như xã-hội loài người đều đặt dưới luật quả-báo. Cá-nhân hay quốc-gia cũng dưới quyền ấy. Quả nhẹ thì tấn mau, nặng nề thì chậm-chạp. Hể nặng mang quả-kiếp, tức tấn-bộ chậm chập.
Aâu-châu nhờ có Đạo Thánh Gia-Tô nên trong 2.000 năm sau hưởng ân-huệ thiêng-liêng không ai bằng . Thánh bên ta là Khổng Phu-tử thì hiền , ai làm thì làm không buộc , không như Ông Thánh bên phương Tây ép phải làm. Bần Đạo nghĩ rằng : ép buộc đắc lợi hơn.
Chí-Tôn đến mới nói đại-đồng thế-giới đã làm rồi , nhưng không thành , Chí-Tôn đến làm cho thành , đem nhân-loại quy một bổn nên mở Đạo Cao-Đài làm nguồn cội . Thượng ngươn là Ngươn của Phật, Thánh không trị được , thì Phật đến độ rỗi, cũng như hể có người nghiêm-khắc thì có người nhơn-từ, hể không trị được thì cũng có người dỗ-dành khuyên-lơn mới được , nên Ngươn tứ chuyển đúng theo chơn-pháp thuộc về Phật đó vậy.
