Cần nhận rằng quá may mắn vì hoàn toàn ngu xuẩn, nếu không chẳng có bất cứ điểm khởi hành nào. Phải rõ biết mình ngu và đừng nên tin đã hiểu biết tất cả. Có thể nói, một trong những gì minh triết nhất là nhận ra mình còn rất ngu.
Để nhìn sự thật với một chút khách quan, cần lĩnh hội đầy đủ tính sáng tỏ vắng bặt động cơ thúc đẩy với tinh thần hoan hỉ đầy hài hước. Chỉ tình cảm vô lãnh thổ mới có thể dẫn đến sự trực nhận. Nói cách khác, phải buông bỏ khuynh hướng bám chặt vào bản ngã, tính gây hấn, sự muốn nắm bắt và tất cả những thứ còn lại. Bắt buộc có tinh thần rộng mở bao la không phù phiếm, có tính hiếu kỳ trùm khắp không ẩn chứa tính chất gây hấn.
Ngay trước khi trực nhận hay hiểu những tế nhị của pháp nghe nhìn tất cả các tế nhị khác của cuộc sống cần phải chuẩn bị. Thiếu chuẩn bị sẽ rất nguy hiểm khi rong chơi với những năng lượng của cuộc sống. Nguy hiểm nhất là thực hiện những sự việc một cách lầm lẫn hay thật chu đáo bên ngoài nhưng không hợp thời. Nếu cố gắng muốn sự quan hệ với sự thật như nó phải là... với tính rộng lượng và dịu dàng, tất cả những gì thực hiện trong cuộc sống sẽ không trơn tru. Giống như vhúng ta tìm cách dọn vào một appart mới, đổi thay thành phố hay quốc gia để sống, chọn nghể nghiệp mới, tìm việc làm mới hay sẽ thử thích nghi với sự kiện nào đó. Tất cả những gì khởi động hình như dẫn đến sự tiếp nối với những thảm họa bất tận.
Mọi việc không trôi chảy, tất cả sụp đổ vào mọi lúc. Có cái gì đó thực sự không thể vận hành, nhưng than phiền với ai đây?. Có thể nói lên rằng: « Ai đã đặt cho tôi một số mạng. Ðây là uy lực của pháp thuật đen. Tôi đã gây thù oán ở đâu đó thật xa xưa và cá nhân này đang muốn trả thù vì thế tất cả không thể trôi chảy ». Nhưng những điều này không liên quan gì cả. Chúng ta luôn tìm một cống lễ để gánh chịu những cú gánh hay nhận thay trách nhiệm từ thế giới hiện tượng. Hành động như thế chỉ làm mù lòa và câm điếc thêm hơn.
Thế giới hiện tượng xuất hiện thuần khiết từ bản chất chính nó và không chấp nhận bất cứ sự phàn nàn hay khen ngợi. Nó hiện hữu tự chính nó, nếu thiết lập quan hệ thích nghi sẽ có cái gì đó tự xảy ra. Một dạng thông điệp trao truyền đến nhưng không do các đấng bề trên ra công soạn thảo; đúng hơn đây là những con người hiện tiền như chính chúng ta tự lo toan. Nói cách khác, dù hướng dấn thân như thế nào, pháp nghe nhìn luôn cần thiết vì nếu không trực nhận pháp nghe nhìn sự việc có thể sẽ không trôi chảy.
Mặt khác, như giai thoại về gà mái và trứng: « Để trực nhận pháp nghe nhìn, bắt buộc có sẵn hoàn cảnh lý tưởng. Phải chăng nên nhìn điều này cùng lúc? ». Có thể nói lúc nào cũng thực hiện những sự việc một cách lầm lẫn như thế và không ngừng việc làm hư tất cả mọi sự. Vì điểm khởi đầu đã không tốt, tất nhiên không gì có thể vận hành và thế là gần như bị mắc bẫy vào hoàn cảnh tiêu cực hoàn toàn phù hợp cho những lời ta thán. Mặt khác, thiếu sự hứng khởi đương nhiên sẽ có rất nhiều chỗ cho sai lầm. Thật vậy, hình như tất cả đều tuyệt đối chính xác, nhưng sự không sai lầm không thể hiện diện khi thiếu buông bỏ, cho đi trong dạng tính rộng mở. Nó không thể tự xảy ra nếu không có nền tảng. Ngược lại, nền tảng hiện hữu tự buông rơi tính gây hấn hay những mong muốn cố thực hiện tính cách tự rộng mở, không còn ràng buộc với sự bám chặt vào lãnh thổ riêng biệt của tính chiếm hữu. Có nghĩa đã sẵn có rất nhiều không gian để phạm lỗi lầm. Điều này không cần thiết nói có thể phạm những sai lầm ngoạn mục nhưng vẫn có thể phạm nhiều những lỗi nhỏ; đó là việc có thể xảy ra bình thường và không thể can thiệp.
Cần nhận rằng quá may mắn vì hoàn toàn ngu xuẩn, nếu không sẽ chẳng có bất cứ điểm khởi hành nào. Phải rõ biết mình ngu và đừng tin đã hiểu biết tất cả. Có thể nói, một trong những gì minh triết nhất là nhận ra mình còn rất ngu.
Minh định mình rất ư là ngu xuẫn luôn luôn là một trải nghiệm rất dũng mãnh và có tầm quan trọng lớn lao. Chúng ta có thể trực nhận thế giới hiện tượng, nhìn nó một cách đàng hoàng nghiêm túc với điều kiện phải tuân thủ quan kiến của một người ngu. Khoảng cách giữa điên và minh triết rất mong manh và cực kỳ gần gủi. Ðạt đến hiện thực là sự kiện điên điên vì nhận ra sự ngu xuẫn của mình đó là sự tiến bộ thật to tát. Như thế có nghĩa không thể trở thành minh triết mà đã minh triết và minh triết tự bao giờ. Cứ thế hành trình diễn tiến ngay phút giây muốn có sự thay đổi vì những tri kiến chồng chất lên nhau một cách rối loạn. Giai đoạn này sẽ dấn thân vào con đường một cách chính xác và ít sợ hãi hơn để vượt qua cái tiếp theo. Điều này muốn nói khá tiến bộ và có thể đang ở nữa đoạn đường.
Trực nhận pháp quan sát và nghe nhìn đóng vai trò tiên quyết trong cách sống thực trong cuộc đời. Ở đây không phải trở thành nhà sưu tầm nổi tiếng đã nắm vững toàn bộ khoa hình ảnh học Tây tạng, nhưng đã nhìn đến điểm có thể « hoàn thiện » cuộc sống riêng, nếu cho phép diễn đạt như thế. Hoàn thiện không có nghĩa cạnh tranh hay cố tăng năng xuất để chứng tỏ hơn người. Ngược lại, là đãm nhận một vài trách nhiệm vì mình đã hiệu diện. Chúng ta không thỏa mãn để hô to: « À! trăng tròn tuyệt vời thế. Cây này thật đẹp với tất cả những màu sắc mùa thu. Tuyệt luân », và tin rằng việc thực hành pháp quan sát có thể dừng lại tại đây (sự thỏa mãn). Không phải như thế, vì đó là thái độ quá ấu trĩ có thể nói gần như là rẻ tiền vì còn thiếu nhiều phẫm cách rất cần thiết. Chúng ta đi vào phẫm cách khi hứng khởi với từng chi tiết trong cuộc sống và nhạy cảm với phần lớn những trải nghiệm hợp thành. Đây là những gì cho phép nền tảng bền vững, thực tế và chính xác. Chúng ta có thể trực nhận bằng mắt khoa hình ảnh học và chủ nghĩa biểu tượng mà không nhận thấy sự phóng chiếu, không cần tham khảo tài liệu, văn bản, đi vào bảo tàng hay mua bán những Thangka. Vì nếu những giáo huấn Phật học có ý nghĩa, chúng phải hiện hữu khắp mọi trình độ. Nói cách khác, đó là những chuyện tầm phào như thường có thói quen nói về nó và vì thế đã làm hỏng tất cả. Như thế làm sao có thể tiến hành cho có ý nghĩa?. Thật ra, không cần làm gì cả, chỉ cần trực nhận và sống với hiện hữu, quả thật đơn giản nhất trên đời và thế thôi.
Sự đam mê, tính gây hấn và vô minh thay phiên luân vũ trong tâm thức và như trò chơi đầu tiên về những hình ảnh chủ nghĩa Phật học đã đề nghị. Bánh Xe Cuộc Đời chỉ là chương trình nói về những gì đơn giản nhất của cuộc sống, của vũ trụ riêng tư, của cảm xúc, kinh tế, chính trị... Nó biểu lộ làm thế nào những sự việc có thể vận hành trên bình diện hiện hữu nền tảng. Trước khi nắm bắt hay thấu hiểu bất cứ điều gì...; ngay cả trước khi sắp sửa hiểu, phải có được một vài thông tuệ nào đó với phương cách dính liền với những hiện thực cụ thể. Phải hiểu những gì bình thường, tầm thường, rất tầm thường về những sự việc của thế giới, dứt khoát chỉ trong thế giới này, có lẽ ngay cả khi quá thế tục. Có nghĩa cần khởi đầu bằng cách ra ngoài cái gọi là tôn giáo!.
Nếu hiểu được môn hình ảnh học nằm trong màu đỏ của tham vọng, màu đen của gây hấn và màu xám của vô minh. Như vậy có thể ít ra bắt đầu tự quan sát vài hiện tượng quen thuộc trong cuộc sống. Chúng ta có thể bắt đầu nhìn làm thế nào tất cả sự sáng tỏ về hiện tượng được phơi bày trong cuộc sống và trong vũ trụ. Những động cơ này không phải là những phát minh ra cái gì mới, đơn giản là chúng chỉ hiện hữu trong tư duy, tâm thức hay trái tim. Từ đây, chuyến du hành chẩm rãi khơi mào để tự phô bày. Như thế có nghĩa không ngừng tự khám phá và tái khám phá sự thật nơi chính mình.
Chúng ta có thể nói: « Đâu là lợi ích của sự tái khám phá?. Chúng ta đã biết mình chỉ là tên lưu manh xoàng xỉnh. Tôi biết thật rõ như thế ». Nhưng sự thực chúng ta chưa hề biết điều đó. Vì nó hiện hữu vậy thôi. Chúng ta tin mình bị bệnh, nhưng không có ý kiến gì về sự phát triển của cơn bệnh. Đây là một khó khăn. Nếu đã biết sự trầm trọng về nguồn gốc bệnh tật có thể đã giải thích cho bác sĩ phương cách chửa trị cần thiết, như vậy đã có thể vượt qua giai đoạn dạng hình tích cực với thật nhiều dũng cảm và thực sự đơn giản. Điều này có thể thực hiện một cách nhẹ nhàng, không cần thiết phải kiệt sức và đầy vẽ kinh hoàng vì bệnh hay mỗi ngày, dạng thức này mãi sống và lặp lại để biến cuộc sống trở thành vất vã nặng nề (luân hồi). Chúng ta có thể tiếp cận những sự việc từng giai đoạn một, tổ chức lại hiện hữu theo từng hoàn cảnh mà không cần vội vã và hay mong muốn thật chính xác.
Càng đi sâu vào cuộc sống những chiếc nút nhỏ vở ra, những điểm căng thẳng tự tháo gở, những bong bóng cảm xúc nổ tan giữa ban ngày và trở về hư không và những sự việc bắt đầu âm ỉ. Ðến giây phút có cảm tưởng hơi lộn mèo một chút, có vẽ hơi quá nhưng vẫn không đủ. Vấn đề thì lúc nào cũng luôn tùy tiện, dãi đãi. Khi lên tinh thần, chúng ta tin rằng tất cả điều tốt đẹp và chín mùi. Nhưng khi không trôi chảy ngược lại có cảm giác tất cả sao quá sống sượng, tất cả trở thành cùng cực và bế tắt. Điều này không ngừng nghĩ. Những cân nhắc, cái được, cái chống, cái này tiếp nối cái kia không ngừng nhưng không nên làm lớn chuyện. Quan trọng là tỉnh dậy, đứng bật dậy mỗi khi bị té. Ðứng bật dậy trước khi cơn đau hình thành. Nếu có thể nói như thế.
Tinh thần hài hước và tâm thức hiếu kỳ đối với tất cả không được nhàn nhã cho lắm. Đôi khi thế giới sáng chói, sáng tỏ một cách cực kỳ. Tính sáng rực của thế giới và cá tính biểu lộ có vẻ như là một ám ảnh, nhưng chúng ta gần như vẫn nhắm mắt và bịt tai. Chúng ta vẫn không làm được và cứ mãi tiếp tục trôi lăn. Đôi khi, thế giới xuất hiện như sự phiền toái và con đường trở thành nhàm chán. Tất cả cuộc du hành làm điên lên, cảm thấy bị nó quấy rầy, và lắm nhiêu khê. Nhưng chính vào lúc này thể hiện lòng dũng cảm rất cần thiết. Nếu cbắt đầu chứng tỏ sự gan dạ, sẽ có khả năng nhìn sự vận hành những hiện tượng như thế nào. Tôi nói có thể thật sự quan sát làm sao chúng vận hành thay vì chỉ lãnh hội về tri thức hay công nhận một sự kiện lịch sử về chủ đề cái đang là chuyển động. Chúng ta có thể trực nhận sự vận hành những hiện tượng trong thế giới, cách những sự việc xoay vần trong cuộc sống. Khi vượt qua giai đoạn này trải nghiệm sẽ rất thẩm thấu. Tuy hiện thực rất khó đón nhận nhưng đẩy xa hơn nữa là cần thiết. Mỗi lần nên nhảy một bước sẽ bao la hơn. Thật cần thiết thực hiện bước nhảy như thế. Khi nhìn lại phía sau, đôi khi tự hỏi tại sao phải làm tất cả điều này và tự nói tại sao không?. Đôi khi có hay không chọn lựa nhưng vẫn thích tìm dạng tương phản cho sự chọn lựa. Thế là tất cả quan hệ về con đường gần giống nhau như những câu chuyện tình.
Con đường tôi đề cập thực sự không dễ dàng theo đuổi; tuyệt đối không dễ dàng chút nào vì nó rất khó tính. Có nhiều điều phải thực hiện nhưng khi đến được giữa đường có thể một vài sự dịu dàng bắt đầu xuát hiện. Có thể nói chúng ta trở thành vô tư. Ðiều này không có nghĩa đã thoát khỏi mọi trách nhiệm. Chúng ta chỉ bắt đầu nhận thấy cuộc sống rất phong phú, bên lề những than phiền và ngay cả những than phiền hình như không thể thiếu sắc màu. Chúng ta khám phá những bong bóng năng lượng va chạm và nổ tung khắp nơi để thấy cuộc sống này quả đáng được vinh danh. Có cái gì đó trôi qua. Những lời phàn nàn hình như trở thành dư thừa ngay từ giây phút này. Chúng ta tham gia vào sự nhào trộn vĩ đại và tất cả đều lững lờ trôi theo dòng. Có cái gì đó xảy ra. Tất cả điều này thật dễ chịu tuy không là hoan hỉ nhưng thật dễ chịu. Và tại sao không?. Nó hoàn toàn hợp lý cho dù cho vẫn chưa phải là mục tiêu cuối cùng.
Chúng ta cảm nhận... chúng ta thật sự trải nghiệm... Có thực trong tất cả điều này, có cái gì đó thật khôi hài và ngập tràn hoan hỉ. Dù vậy, một lần nữa sự sáng tỏ lại bắt đầu nổi cáu. Những quan kiến sáng tỏ ngập tràn tâm thức. Không nói rằng sẽ trực nhận Jeannot thoăn thoắt như thỏ hay Jéhovah trên lưng con mèo. Quan kiến sáng tỏ ở đây là trải nghiệm màu đỏ, xanh trời, xanh lá hay vàng. Điều này bao gồm tất cả trình độ trực nhận trải nghiệm hiện tượng không chỉ là quan kiến. Cuộc sống quả thật đáng sống, thực sự cảm nhận yêu quá cuộc đời ơi. Chúng ta bắt đầu nhạy cảm với những gì xảy ra tuy chưa không biết nó là gì. Và dù lý do này hay khác, những cố gắng để sáng tỏ hình như không còn đặt thành vấn đề.
Dù vậy trong thâm tâm có thể vẩn có vấn đề. Rất có thể vẫn còn cố khám phá cái gì đó và tuyệt đối không thể tìm thấy những gì muốn tìm kiếm. Rất có thể không tìm ra đáp án về những câu hỏi. Nhưng có cái gì đó khác lạ xảy ra. Dấu chấm hỏi có thể sẵn sàng mất đi, tự thoát ra biến đổi thành dấu chấm hết. Có thể đó là những gì sẽ xảy ra. Thật có thể và không thể.
Có thể cho rằng tập họp chuyến du hành theo đuổi quá trình là chuyển hóa dấu chấm hỏi thành dấu chấm hết. Dấu chấm hỏi được biến đổi thành dấu quyết định hay dấu than (có thể thế) và không bao giờ trở thành đường cong trủngxuống chứa đầy sự thèm muốn ngập tràn những đáp án và giả định.
Xem dưới dạng văn bản thuần túy
|
