Hán dịch: Bắc Lương, Tam Tạng Đàm Vô Sấm.

Việt dịch: Việt Nam, Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh

PHẨM ĐIỀU PHỤC MA

THỨ NHẤT

Như vậy, tôi nghe một lúc đức Thế Tôn Thích Ca Mâu Ni Phật vẫn ở tại Đại Bửu Phường Đình giữa Dục giới và Sắc giới cùng đại chúng quyến thuộc câu hội thuyết pháp.

Lúc bấy giờ, đức Phật bảo đại chúng rằng: "Thuở trước, lúc ta mới được Vô thượng Bồ đề, ta ở vườn Trúc Lâm của Ca Lan Đà Trường giả tại thành Vương Xá. Bấy giờ trong thành có hai trí giả là ông Ư Ba Đề Xá và ông Câu Luật Đà đầy đủ thành tựu mười tám nghệ thuật, năm trăm đệ tử thường theo. Hai trí giả ấy bảo nhau rằng nếu ai trước được pháp vị cam lộ thì sẽ lại ban bố cho nhau.

Có một Tỳ Kheo tên là Mã Tinh sáng sớm từ thiền định dậy vào thành Vương Xá thứ đệ khất thực.

Ông Ưu Ba Đề Xá giửa đường xa thấy Tỳ Kheo Mã Tinh liền tự nghĩ rằng ta từ trước ờ thành Vương Xá nầy chưa từng thấy có một Sa Môn hay một Bà La Môn nào mà oai nghi tường tự như vị nầy, ta nên đến hỏi ổng thờ ai làm thấy, theo ai để học pháp.

Ưu Ba Đề Xá đến trước Mã Tinh Tỳ Kheo hỏi rằng: "Thưa Tỳ Kheo! Thầy Ngài là ai? Ngài theo ai học pháp?”.

Mã Tinh đáp rằng: "Nầy thiện nam tử! Có Thích Ca Mâu Ni Như Lai Đại Sư bực tôn Vô thượng hơn các bực xuất gia đã qua khỏi sanh tử được giải thoát có thể độ vô lượng chúng sanh gọi đó là Phật, có thể giác ngộ chúng sanh khéo làm các hạnh lành, có thể làm khô biển khổ, đả đầy đủ thành tựu những pháp như vậy là thầy của tôi, tôi học pháp theo Phật Thế Tôn ấy”.

Ưu Ba Đề Xá hỏi: "Thưa Tỳ Kheo! Thầy của Ngài thường dạy pháp gì?”.

Mã Tinh nói: "Nầy thiện nam tử! Nay người lắng nghe, tôi sẽ vì người mà phân biệt giải nói.

Pháp theo duyên mà sanh, thông đạt là nhơn, vì nhơn duyên diệt tức là tịch tĩnh. Thế gian là khổ, khổ nhơn gọi là tập, nếu tu bát chánh đạo thì thế gian tập dứt diệt, nếu không có khổ và tập thì gọi là Niết bàn.

Nầy thiện nam tử! Thấy của tôi nói các pháp như vậy”.

Ưu Ba Đề Xá nghe lời ấy rồi liền được pháp nhãn tịnh gọi là Tu Đà Hoàn, bèn nói kệ rằng:

Tôi nghe Tỳ Kheo nói tứ đế

Liền qua khỏi được ba ác đạo

Xưa chỗ chưa nghe nay được nghe

Xưa chỗ chưa được nay đã được

Tôi nay đã khỏi ba ác đạo

Chơn thiệt biết rõ đạo phi đạo

Tôi nay thành tâm quy y Phật

Vì Phật hay nói pháp ấy vậy.

Nói kệ xong, lại hỏi Tỳ Kheo Thế Tôn như vậy hiện nay ở tại đâu?

Mã Tinh nói: "Đức Thế Tôn nay ở tại thành Vương Xá vườn Trúc Lâm của Ca Lan Đà Trưởng giả cùng các Ngài Ca Diếp một ngàn Tỳ Kheo câu hội và mười ngàn Bồ Tát, ông nên đến đó”.

Ưu Ba Đề Xá nói: "Thưa Tỳ Kheo! Nay tôi trở về hỏi bạn đồng học và đồ chúng của tôi”.

Ưu Ba Đề Xá kính lễ Mã Tinh Tỳ Kheo hữu nhiễu ba vòng trở về trụ xứ.

Câu Luật Đà từ xa thấy Ưu Ba Đề Xá liền hỏi vói rằng: "Nầy bạn Ưu Ba Đề Xá! Nay tôi nhìn bạn các căn tịch tĩnh thanh tịnh nhan sắc vui tươi, phải chẳng bạn đã được pháp vị cam lộ rồi chẳng?”.

Ưu Ba Đề Xá nói: "Nầy bạn Câu Luật Đà! Tôi đã được. Lắng nghe lắng nghe, tôi sẽ vì bạn mà nói.

Pháp theo duyên sanh, thông đạt là nhơn, vì nhơn duyên diệt tức là tịch tĩnh. Thế gian là khổ, khổ nhơn gọi là tập, nếu tu bát chánh thế gian tập diệt dứt, nếu không khổ tập gọi là Niết bàn”.

Câu Luật Đà nói: "Nầy Ưu Ba Đề Xá! Lời nói ấy có thể hết các khổ tức là phạm hạnh, có thể dứt tà kiến tất cả nhơn duyên, cũng nói tất cả hữu vi vì đều rỗng không . Mong được bạn nói lại”.

Ưu Ba Đề Xá liền nói lập lại những lời trên.

Nghe xong, Câu Luật Đà liền được pháp nhãn tịnh thành Tu Đà Hoàn bèn nói rằng: "Lời pháp ngữ như vậy có thể qua khỏi tứ lưu, ra khỏi sanh tử, thông đạt ngũ ấm, dứt hẳn phiền não. Pháp vị cam lộ nay tôi đã được chẳng nên còn ở đây nữa.

Nầy bạn Ưu Ba Đề Xá! Bực Thầy như vậy nay ở tại đâu?”.

Ưu Ba Đề Xá nói: "Tôi nghe bực Thầy ấy hiện nay ở thành Vương Xá vườn Trúc Lâm của Trưởng giả Ca Lan Đà”.

Ưu Ba Đề Xá và Câu Luật Đà bảo các đệ tử rằng: "Nầy trong xứ nầy có Thích Ca Như Lai, chúng ta đã học được pháp của Ngài nói. Các người hôm nay muốn về nơi đâu?”.

Bấy giờ trên Thiên cung Ma vương bảo hàng chư Thiên rằng: "Nước Ma Kiệt Đà có hai đại nhơn Trí huệ tối thắng là ông Ưu Ba Đề Xá và ông Câu Luật Đà nay muốn làm đệ tử Sa Môn Cù Đàm. Nếu hai đại nhơn ấy theo thọ pháp Sa Môn Cù Đàm thì cảnh ta ắt trống rỗng, nay ta muốn đến đó xoay chuyển tâm xuất gia của hai đại nhơn ấy”.

Ma vương liền biến hóa thân mình làm tượng Mã Tinh Tỳ Kheo đến chỗ Ưu Ba Đề Xá va Câu Luật Đà mà bảo rằng: "Nầy các phạm chí! Trước đây ta nói như vậy là để thử trí của người thôi. Thiệt ra Thích Ca Như Lai chẳng nói như vậy. Như Lai thường nói không có nghiệp và quả thiện, không có nghiệp và quả ác, nếu người có thể gần kề vui ngũ dục thì người ấy liền được pháp vi cam lộ. Như Lai lại còn nói không có đời nầy đời sau vì thế nên không có nghiệp. Nếu không có nghiệp thì ai làm ai thọ. Đã không chửng tử làm sao có quả. Thích Ca Như Lai chỉ nói lời ấy thôi”.

Ưu Ba Đề Xá và Câu Luật Đà bảo nhau rằng: "Lời nói ấy tức là ma thuyết chẳng phải lời Như Lai, cũng chẳng phải là lởi của Mã Tinh Tỳ Kheo”.

Ma vương biết như vậy liền biến mất.

Hai người lại bảo các đệ tử rằng: "Các người thường đế quán sanh lão bịnh tử thế nhơn không ai khỏi. Nay chúng ta đã có thể dứt hẳn khổ, ngày nay các người muốn cầu điều gì?”.

Ma vương lại hiện hình Mã Tinh Tỳ Kheo nói rằng: "Ai có thể phá hoại được sanh lão bịnh tử! Như có người nói tôi có thể phá hoại hư không. Không bao giờ có lẽ ấy. Nếu nói có thể phá hoại sanh lão bịnh tử thì cũng như vậy”.

Câu Luật Đà nói với Ma vương rằng: "Tôi muốn thông đạt pháp thanh tịnh xa lìa các khổ. Tất cả xuất gia đều không có giải thoát được phiền não khổ như vậy. Vì thế nên nay tôi muốn đến chỗ đức Như Lai.

Nầy Ma vương! Như chốn rừng kêu mà nói là sử tử rống, hình sắc tương tợ mà thiệt ra không phải là sư tử. Nay người dầu hiện hình Tỳ Kheo mà lời nói của người chẳng phải là lời của Tỳ Kheo.

Luận về Tỳ Kheo ấy là phá phiền não. Lời nói phá phiền não tức là thanh tịnh. Nói không có thiện ác thì chẳng phải lời của Tỳ Kheo”.

Trong hư không tất cả chư Thiên đều khen rằng: "Lành thay lành thay! Nầy thiện nam tử! Tất cả xuất gia thì Phật đạo là tối thắng. Phật đạo ấy tức là Niết bàn. Nay tôi chẳng nhận lời nói của ma. Lành thay lành thay!”.

Ma vương lòng rất khổ não liền ẩn mất.

Các đệ tử bạch hai thầy rằng: "Nay thầy thọ chánh pháp và Vô thượng của Cù Đàm Sa Môn, chúng tôi cũng vậy nên đến chỗ Như Lai để hỏi học”.

Hai đại sư cùng năm trăm đệ tử đồng qua vườn Trúc Lâm Ca Lan Đà Trưởng giả.

Ma vương tại giữa đường ấy hóa làm hố lớn sâu năm thăm do tuần muốn khiến đoàn người ấy chẳng đến được chỗ Phật.

Đức Phật biết như vậy liền dùng thần thông lực làm cho đoàn người ấy thấy đường bằng phẳng không có hầm hố.

Ma vương lại hóa ra tòa núi cao lớn ngàn dặm. Do thần lực của Phật đoàn người ấy không thấy núi.

Ma vương lại sai trăm ngàn sư tử ngăn đường. Các sư tử thấy Ưu Ba Đề Xá và Câu Luật Đà cùng năm trăm đệ tử liền sanh thiện tâm mà nằm mọp yên lặng. Hai người và đệ tử được đến chỗ Phật.

Đến rồi, tất cả đoàn người đầu mặt lạy chưn đức Phật rồi dứng qua một phía mà bạch Phật rằng: "Bạch đức Thế Tôn! Ngưỡng mong dức Như Lai cho tôi xuất gia, tôi muốn tu phạm hạnh thanh tịnh trong Phật pháp”.

Đức Phật nói: "Thiện lai các thiện nam tử. Tùy ý tu tập thanh tịnh phạm hạnh”.

Đức Phật nói xong, đều được đủ giới Tỳ Kheo.

Ma vương thấy hai người ấy được xuất gia rồi liền biến hóa làm tượng Trời Tự Tại Thiên hướng lên đức Phật mà nói kệ rằng:

Thế gian nếu có người trí huệ

Đầy đủ thành tựu thế phương tiện

Đều đến lễ kính cúng dường ta

Ta cũng vì họ nói tịnh đạo

Cù Đàm nếu muốn độ sanh tử

Nay nên thành tâm thấy quy y

Nay lời ta nói đạo thanh tịnh

Như Phật trước nói không có khác

Phật liền nói kệ đáp Ma vương:

Ta chơn thiệt biết bát chánh đạo

Hay vĩnh viễn lìa phá các khổ

Các người chơn thiệt chẳng biết được

Chớ dùng thân chồn sư tử hống

Ma vương ẩn tượng Tự Tại Thiên hiện hình Phạm Thiên nói kệ rằng:

Chơn thiệt xa lìa các phiền não

Hay quà Tam thiên Đại thiên giới

Chớ vì chúng sanh thọ các khổ

Phải nên yên lặng thọ thiền lạc

Thế gian nhẫn đến không một người

Kham được dựng nhận vị cam lộ

Nay ta thương xót nên bảo Ngài

Phải mau nhập vào Niết bàn

Đức Phật lại nói kệ đáp rằng:

Ta thấy thế gian nhiều chúng sanh

Hay độ biển lớn khổ sanh tử

Các loại thượng trung hạ như vậy

Được độ trước rồi Phật mới diệt.

Ma vương lòng rất rầu lo khổ não trở về bổn cung. Hàng quyến thuộc ma thấy vậy đều nói rằng vua ta cớ chi lại sầu khổ quá như vậy. Dầu bảo nhau như vậy mà không ai biết cả.

Lúc ấy các thể nữ ma số số năm trăm người, thân đeo chuỗi ngọc trang sức xinh đẹp ví Ma vương mà trỗi kỹ nhạc ca vũ đùa giỡn để làm vui.

Ma vương đưa tay ngăn lại. Các thể nữ đều yên lặng. Lần thứ hai đến lần thứ bảy cũng bị Ma vương ngăn lại không cho ca múa.

Có một thể nữ tên là Điện Quang thưa rằng: "Tâu Đại Vương có chi sầu não như là mất ngôi trời, hay là hỏa tai khởi lên chẳng? Hay là có kẻ oán thù mà không trừ được chăng?”.

Ma vương đáp rằng: "Ta có kẻ đại oán thù, đó là Thích Chủng Tử. Người đại ác ấy thành tự áo thuật. Nếu không trị được người ấy thì cõi ta ắt sẽ trống rỗng”.

Thể nữ Điện Quang nói: "Thích Chủng Tử ấy lấy gì để trang nghiêm, có đạo lực gì, ai là bạn đảng mà có thể làm trống cõi của Đại Vương?”.

Ma vương đáp: "Người ấy dùng thí giới nhẫn để trang nghiêm, dùng vô thường khổ không làm áo giáp binh khí. Nếu phá hoại các cõi thọ sanh của chúng sanh thì ta chẳng biết họ sẽ ở đâu.

Người ấy đầy đủ vô thượng đại thần thông lực, dùng đại từ đại bi làm bạn đảng có thể độ tất cả chúng sanh trong ba cõi. Vì vậy nên có thể làm cho cõi ta trống rỗng”.

Các Thiên thể nữ ấy nghe công đức của Phật đều mang cầm hoa hương và các kỹ nhạc đồng đến chỗ Phật tận tâm cúng dường. Trong đại chúng chỉ có Phật thấy họ, chúng hội đều không có ai thấy. Đại chúng có lòng nghi bạch Phật rằng: "Bạch đức Thế Tôn! Các hương hoa kỹ nhạc cúng dường như vậy có phải là do thần lực của Ngài Xá Lợi Phất hay Ngài Đại Mục Kiền Liên làm ra chẳng?”.

Đức Phật nói: "Chẳng phải. Đây là những món cúng dường của năm trăm thể nữ của Ma vương. Chẳng bao lâu Ma vương sẽ đến đây”.

Các Thiên thể nữ nghe lời Phật nói lòng rất vui mừng liền được chẳng mất tâm Bồ đề.

Các Thiên thể nữ qùy dài chắp tay nói kệ rằng:

Như Lai dứt hẳn các phiền não

Hay thí chúng sanh tịnh pháp nhãn

Khiến chúng sanh độ biển sanh tử

Nên tôi chí tâm ca ngợi lễ

Tất cả trời người khen cúng dường

Đấng đủ vô lượng vô biên trí

Mong Phật vì tôi khai phương tiện

Khiến tôi thoát được thân nữ nhơn

Thế Tôn tu đại không tam muội

Tỏ rõ thông đạt đệ nhứt đế

Đầy đủ Phật bửu đại Thương Chủ

Mong phá ma lực điều phục tôi.

Các Thiên thể nữ nói kệ ca ngợi đức Phật rồi trở vể ma cung mà nói kệ rằng:

Tự tại của vua chẳng phải thường

Cũng chưa lìa sanh lão bịnh tử

Các khổ phiền não vây thân vua

Thường làm ngu tối ở ác đạo

Nếu muốn qua biển sanh lão tử

Phải có lòng tin đến Như Lai

Nay tôi muốn lại đến chỗ Phật

Hỏi học cam lộ chánh pháp vị.