Làm em thì đừng tánh dọc ngang,
Anh chị vốn là quan của cha mẹ.
Phận anh chị thì thương em trẻ,
Đừng dễ ngươi khi dễ không nên.
Đừng buông lời lỗ mãng hài tên,
Nhà gia pháp dưới trên cho phải mặt.
Đừng quen tánh theo đồ lí lắc,
Việc nên hư rắn mắt nói không nghe.
Trước mặt thì làm bộ sụt sè,
Sau lưng vốn cua ngoe đi ngược.
Coi anh chị nét hay bắt chước,
Đừng nhỏ mà lấn lướt muốn khôn qua.
Đừng ỷ mình trứng mỏng mẹ cha,
Bị đòn bọng thiết tha mét láo.
Chị vừa vá manh quần tấm áo,
Ra đá bò đánh đáo rách te.
Anh vừa sang cho mực một ve,
Đi học đánh đeo xe đổ ráo.
Chị vắng mặt vô rờ ông táo,
Bốc tay dơ trã cháo trách canh.
Anh xây lưng làm mặt ông hoành,
Lên bàn viết vẽ hình đầy sách vở.
Mình thiệt dở thì chị anh chê dở,
Có khôn ngoan mắc cỡ rán trau mình.
Học cho thông đôi chút sử kinh,
Anh chị kỉnh hết khinh rằng dại.
Tập đầm thấm nết đi tướng chạy,
Đừng cà khêu múa nhảy chúng chê.
Muốn chị anh chẳng gọi chú hề,
Đừng lem luốc làm ghê cả xóm.
Hễ anh chị chê mình sâu rọm,
Là mình hay lóm thóm chơi dơ.
Anh chị chê mình đứa khật khờ,
Vì mình thiệt bơ ngơ không trí thức.
Hễ ngốc mình đừng vội tức,
Vì mình chưa đúng bực thông minh.
Hễ chê ngu vì học chẳng hành,
Không cố học đầu canh lo chúi ngủ.
Chẳng phải giỏi ra tài đánh lú,
Không phải hay bong vụ đánh bài.
Gái chuyên lo học tập vá may,
Trai gắng sức dồi mài kinh sử.
Cuộc đời gởi sau mình cư xử,
Phải học thông đôi chữ với người.
Đừng ưa me chịu dốt chúng cười,
Người ghế giữa mình ngồi dựa cột.
Ba mươi kiếp hay chi vai bột,
Dầu ăn sang ở tốt cũng thằng hề.
Dầu có tiền mướn thiếp mua thê,
Cũng công tử be he mũi trắng.
Một gánh nợ nam nhi rất nặng,
Ướm tra vai căn dặn lại mình.
Phải sao cho đáng mặt hùng anh,
Phải sao đặng nên danh trang tuấn kiệt.
Đêm thanh khá xét suy mọi việc,
Hỏi coi mình có biết phận làm trai.
Đừng cố lo hai chữ sắc tài,
Không biết đạo dầu trai cũng hóa gái.
Đừng chịu phận thây đi thịt chạy,
Uổng hột cơm tấm vải của đời.
Hễ là người phải biết làm người,
Dạy em rán tạo thời hóa thế.